23 april 2025 - De mast maken
De mast van ons schip wordt ongestaagd. Dat betekent dat er geen verstagingen (dat zijn kabels die de mast overeind houden) aan stuur- en bakboord zitten. Dit willen we graag omdat we de mast snel willen kunnen inklappen. De balk van lariks die we voor de mast gebruiken hebben we gekregen van de Meermannen werf. De mast is 5,5 meter lang, bij de voet is hij 14x14 cm dik en onder de hommer is hij 12 cm dik.
14 april 2025 - De grote verhuizing
Na 9 maanden op school aan het schip te hebben gewerkt is de tijd daar op. Ons project is door de examinatoren goedgekeurd dus voor school zijn we klaar, maar het schip zelf is natuurlijk nog niet af. Het is daarom heel fijn dat wij een stage hebben kunnen regelen bij de Meermannen werf in Arnemuiden. Deze werf heeft eeuwenlang hoogaarzen gebouwd en is nu een museumwerf geworden. Wij zijn hier de afgelopen 2 jaar al vaker geweest om informatie te vragen over hoe je nu een hoogaars maakt.
Van 14 april tot minimaal 3 juli zijn wij op deze werf te vinden om ons schip af te maken.
Voor het vervoer hebben wij onder het bouwbed van het schip twee hondjes gemaakt om hem uit het schoolgebouw naar buiten te kunnen rijden. We hebben met het tekenen van ons schip rekening gehouden met de deuren waar we doorheen moeten, tussen de deurposten zat namelijk maar 185 cm aan doorloop. Daarom hebben we ons schip 180 cm breed gemaakt. Het pastte allemaal perfect! Daarna is onze Zeeduivel op een gehuurde vrachtwagen getakeld, samen met al het hout wat we nog hadden.
Nadat we aan zijn gekomen in Arnemuiden hebben we het schip onder de tent op de werf mogen plaatsen. Zo vlak naast een mosselaak is ons bootje best klein.
Nu we daar staan maken we het schip af onder toezicht van Cees Droste, een gepensioneerde botterbouwer. Ondertussen wonen we de komende tijd in een studentenflat in Middelburg.
28 maart 2025 - Examen-moment
Je zal het bijna vergeten, maar Project Zeeduivel is nog steeds een examenproject. Het is tijd voor de beoordeling door de examencommissie van het HMC. Al is onze boot nog lang niet klaar, we hebben alles af wat wij van school af moesten hebben. Nu nog een week wachten tot we horen of we het examen hebben gehaald of niet.
21 maart 2025 - 3e gang maken
Voor de 3e gang hebben we weer hetzelfde gedaan als voor de andere twee. Jammergenoeg pastte deze gang niet uit 1 plank dus moesten we er weer een las inmaken.
13 maart 2025 - Roerklik en helmhout
Een helmhout is het stuur van je boot en een roerklik is het onderdeel wat ervoor zorgt dat je helmhout vast zit geklemd.
Op het helmhout is ons logo gegraveerd. Dit heeft Axel eerst met gutsen eruit gesneden, daarna hebben we met een mengsel van appelazijn en staalwol het hout zwart gemaakt. Dit verkleuren komt omdat er looizuur in eikenhout zit wat extreem reageert met het mengsel waardoor het zwart wordt. Na het verkleuren schuren we het helmhout waardoor de zwarte kleur alleen in de verdiepte tekening zichtbaar blijft.
11 maart 2025 - De mastkoker maken
In de mastkoker staat de voet van de mast. Er zit een pennenbank aan de mastkoker om de vallen aan vast te knopen.
4 maart 2025 - 2e gang maken
Nadat we de eerste gang hebben gemaakt is het tijd om het zelfde trucje nog eens te doen. De tweede gang was een stuk makkelijker om te maken omdat hij uit 1 stuk hout konden worden gehaald.
17 februari 2025 - Eerste gangen toevoegen
Nu we de gangen in hun vorm hebben gezaagd en gebogen is het moment gekomen om ze eindelijk aan de boot te monteren. De eerste gangen zijn altijd het moeilijkst, dat was zeker waar bij ons schip want aan de achterkant moest een serieus lastige draai komen om het goed te laten passen. Na wat passen, meten en grof geweld is het ons uiteindelijk gelukt de eerste gangen aan stuur- en bakboord te installeren.
15 januari 2025 - Het branden van de gangen
De gangen hebben hun vorm, nu moeten we ze in de juiste kromming buigen. Dit doen we door ze te branden. Door een plank met behulp van vuur te verwarmen kan deze gebogen worden. Net als met metaal of plastic kun je hout makkelijk verbuigen als je het warm maakt. Zodra het afkoelt behoudt het de gebogen vorm. Vuur tegen hout is natuurlijk geen super goed idee in verband met brandgevaar, daarom houden we het hout tijdens het proces continu nat met water om brandplekken te voorkomen. Het water maakt het ook makkelijker om de kern van de plank op te warmen. Met behulp van gewichten van lood maken we de juiste ronding. Tijdens het buigen controleren we de bocht regelmatig met een ijzeren stok die in de vorm van de boot is gebogen.
Deze bocht heeft 3 weken en 2 bussen gas gekost om hem in zijn vorm te krijgen.
8 januari 2025 - Planken uitzagen
De strooklatten die eerder zijn toegevoegd aan de boot helpen ons nu om een mal te maken waarmee we de planken op maat kunnen zagen voordat ze gebogen zijn. Deze eerste gangen moesten we jammer genoeg uit 2 delen maken omdat ze anders niet uit de grove planken konden komen
10 december 2024 - Gleuven hakken in de stevens
In de voor- en achtersteven van het schip hakken we gleuven zodat de gangen er in vast kunnen klemmen.
5 december 2024 - Opnieuw uitlijnen
Tijdens onze stage bij het Maritiem Museum in Rotterdam hebben we veel geleerd over het goed stroken van een boot en hoe belangrijk het is om alles kloppend te krijgen. Daarom hebben we meteen in de eerste week dat we weer terug op school waren alle gemaakte mallen gecontroleerd en veranderd waar nodig. Daarna hebben we de voor- en achtersteven vastgemaakt aan het vlak. Toen dat allemaal gedaan was konden weer verder met stroken. Door de aanpassingen die we hebben gemaakt is de boot ook breder geworden (6 cm aan beide zijden).
15 november 2024 - Stage lopen
Bij onze MBO opleiding horen ook stages. Dat zijn periodes van 10 weken. Wij hebben stage gelopen bij het Maritieme Museum Rotterdam. Het museum heeft een vloot van historische boten in de collectie. Een van de schepen is de Zeemeeuw. Dit schip heeft altijd een houten reddingsboot gehad maar door slecht onderhoud is deze verrot. Om de collectie weer compleet te maken is het museum begonnen met het herbouwen van de reddingsboot. Dit doen ze in samenwerking met het HMC. Tijdens onze stage hebben we gewerkt aan de spiegel, de groeven in de kiel, een stoomkist en de eerste 2 gangen aan weerszijden van de boot. Daarnaast hebben we ook veel reparaties uitgevoerd op de werf van het museum.
9 juni 2024 - Het stroken van de boot
Een boot stroken, dat is kijken of alles mooi en vloeiend loopt. Dit doen we met behulp van strooklatten. Dat zijn eigenlijk gewoon dunne stokken die gemakkelijk in vorm te buigen zijn. Maar zoals je in de foto's kunt zien loopt de vorm nog niet goed dus daar moeten we nog wat extra aan gaan werken komende weken. Dit komt doordat de tekening die we gebruiken uit 1800 komt en natuurlijk met de hand is getekend. Op de originele tekening stond alleen de lengte en breedte van de boot vermeld en verder geen anderen bematingen waardoor we er vanuit zijn gegaan dat alles op schaal getekend was. Dat klopt dus niet helemaal...
5 juni 2024 - Mallen en voor-steven toevoegen
Nu we de liggers hebben kunnen we daar tegenaan de bouwmallen toevoegen. Deze mallen zijn in de vorm van de boot zodat we later kunnen kijken of alles goed is. Ook hebben we de voor-steven toegevoegd en de voor-kieuwbalk.
27 mei 2024 - Het vlak weer netjes maken
Nadat alle schroeven van het vlak zijn afgedopt hebben we alles weer netjes gemaakt en geschuurd.
24 mei 2024 - Het vlak maken
Nu we 4 losse planken hebben moeten we ze nog wel aan elkaar vastmaken. Dit doen we met behulp van liggers omdat er tussen de planken geen lijm zit. Liggers zijn balken die op het vlak liggen en het bij elkaar houden. Om de liggers vast te maken gebruiken we tellerkopschroeven, deze hebben een extra brede kop waardoor ze perfect zijn om alles goed aan elkaar te trekken. Daarnaast zit er ook kit tussen, dat geeft extra stevigheid aan het geheel en het zorgt er ook voor dat er geen water tussen de liggers en het vlak kan komen. Als dat zou gebeuren kan het hout gaan rotten. Nadat alles vastzat hebben we de schroeven afgedopt. Dit doen we om te voorkomen dat er water tussen de schroef en het hout kan komen.
22 mei 2024 - Op vorm zagen van het vlak
Nu we alle planken klaar hebben voor het vlak, moeten we het alleen nog in de juiste vorm maken. Omdat de vorm rond is hebben we op bepaalde plekken het hout laten uitsteken zodat we daar klemmen kunnen plaatsen. Zo kunnen we alle naden dicht krijgen. We hebben de planken eerst grof gezaagd met een decoupeerzaag en daarna met een schaaf de juiste vorm aangebracht.
8 mei 2024 - Breeuw naad toevoegen
Tussen de planken van het vlak maken we een schuine rand om het vlak uiteindelijk te breeuwen. Breeuwen is het toevoegen van katoen of hennep tussen je planken. Dit doen we om er voor te zorgen dat er geen water de boot in kan lekken.
24 april 2024 - Knoesten wegwerken
Een knoest is een plek in een balk waar ooit een tak heeft gegroeid en vormt een zwak punt. Knoesten zijn ook plekken waar water in kan komen waardoor het van binnenuit kan gaan rotten. Sommige knoesten zijn zelfs zo groot dat ze gaten maken in je balken. Daarom vrezen we alle knoesten er uit en vervangen ze voor houten inlegstukken. In de kleinste knoesten boren we een klein gaatje dat we met hout afdoppen.
22 april 2024 - De vorm van het vlak tekenen
Het vlak van de boot heeft een beetje de vorm van een surfbord. Om deze vorm van de computer naar het hout over te brengen gebruiken we spijkers. De spijkers plaatsen we op specifieke afstanden van de middenlijn naar buiten én van voor naar achter. Nadat we de spijkers in het hout hebben geslagen buigen we er over de hele lengte een dunne stok langs. Langs die stok kunnen we zo een mooie gebogen lijn tekenen.
19 april 2024 - Het vlak proef buigen
Op de originele bouwtekening van de hoogaars die wij hebben stond geen dikte aangegeven van het vlak, dus die hebben we zelf moeten bedenken. Wat je meestal aanhoudt als dikte van je vlak is de huiddikte keer 2. In ons geval is de huiddikte 2,3 cm en zijn we gegaan voor 4 cm vlakdikte.
Het vlak bestaat uit 4 balken. Omdat we niet zeker wisten of ze goed in vorm te buigen zijn hebben we met 1 balk een test gedaan. Met behulp van heel veel klemmen én het gewicht van Lukas met een paar paar zware balken is het gelukt om het in vorm te krijgen.
17 april 2024 - Balken voor het vlak op maat maken
De balken die we een tijdje terug bij Frank Pouwer hebben gekocht gaan we op maat maken voor het vlak. Deze balken hebben we eerst over de vlakbank gehaald om ze aan een zijde perfect vlak te maken. Daarna gebruiken we die vlakke kant als geleiding om de andere kant er haaks op te maken. Vervolgens kunnen we de 2 kanten die nu nog grof zijn ook vlak maken. Dit doen we met een verdikte bank. Deze werkt hetzelfde als een vlakbank maar haalt iets van de bovenkant af in plaats van de onderkant. Op die manier maken we die grove kant mooi vlak en evenwijdig aan de gevlakte kant.
De balken zijn 4,7 meter lang. Aangezien de machinale bij ons op school ingericht is voor meubelmakers die nooit zo'n giga lengte nodig hebben, was het lastig een geschikte machine te vinden met genoeg ruimte ervoor en erachter. Na wat meetwerk vonden we een plek waar we de balk precies konden bewerken. De balken zijn 25 cm breed en 4 cm dik.
15 april 2024 - Het bouwbed neerzetten Toen we net begonnen aan Project Zeeduivel hebben we het bouwbed voor ons schip al in delen gemaakt. Nu het podium helemaal naar wens is, beginnen we met het neerzetten van de schragen. De afstand tussen de 3 schragen moeten we goed uitmeten. Ze hebben allemaal een andere hoogte omdat het vlak (de bodem) van ons schip gebogen is. Langs het bouwbed liggen 2 balken om er voor te zorgen dat de vloer straks niet mee gaat buigen als we het vlak gaan buigen.
10 april 2024 - Het lokaal gereed maken
Nu de examenklassen van 2024 hun boten hebben afgerond en meegenomen, kunnen wij eindelijk het lokaal in met ons project. Hier zullen wij de rest van onze opleiding onze praktijkuren hebben. In de lokalen zijn ooit podiums gebouwd waar wij het bouwbed op kunnen vast maken. Jammer genoeg mag er niet in de betonnen vloer geboord worden, daarom liggen deze podiums er los op. Nu is dit geen ramp maar er is in de loop der jaren erg veel stof onder gaan zitten. Hierdoor was de vloer niet egaal meer en ook niet waterpas. Daarom hebben we besloten de vloer open te maken en opnieuw te leggen.
Dit is de CNC machine die wij gebruikt hebben.
4 april 2024 - Het roer afmaken met CNC
Nadat we alle onderdelen van het roer aan elkaar hebben gemaakt moeten we er nog de definitieve vorm aan geven. Dit doen we met behulp van de CNC. Dit is een computer gestuurde frees die super-precies en snel is. Axel heeft tekeningen gemaakt met het 3D tekenprogramma Fusion 360 die we gebruikt hebben om de CNC aan te sturen.
Met de CNC hebben we ook meteen de bouwmallen uit gevreesd die we gebruiken om de boot vorm te geven.
Nadat het roer de definitieve vorm heeft gekregen hebben we het opgeschuurd en er een verdunde laklaag op aangebracht. Dit hebben we zo snel mogelijk na het frezen gedaan om het vocht wat in het hout zat vast te houden. Als hout uitdroogt krimpt, scheurt en vervormt het namelijk, dus door de lak aan te brengen voorkomen we dat ons harde werk voor niks was.
Zo zag het roer er uit voor we het gefreesd hadden.
26 maart 2024 - Hout bekijken bij Frank Pouwer
Tussen al het bouwen door zijn we naar houthandel Frank Pouwer in Doorwerth geweest om hout te bekijken. We hadden namelijk nog hout nodig voor de mast en het vlak van de boot. Het vlak is de bodem van het schip. Deze is van dikker hout om slijtage voor te zijn. Wij werden daar geholpen door de medewerkers en Frank zelf. Ze leveren normaal gesproken rustiek hout wat vaak word gebruikt in de bouw om iets een klassieke look te geven. Wij hebben voor Frank Pouwer gekozen omdat ze unieke maten hout hebben en ze goed geprijsd zijn voor de kwaliteit en geboden service.
19 maart 2024 - Verlijmen van het roer
Nadat we alle onderdelen van het roer op maat hebben gemaakt hoeven we het alleen nog maar aan elkaar te verlijmen. Dit doen we weer met dezelfde lijm als we gebruikten bij de stevens balken. Alleen hebben we bij het roer wat extra versteviging toegevoegd. Normaal gesproken gebeurd dit met RVS staven maar aangezien ons roer niet zo groot is kiezen we voor speciale houten deuvels. Deze deuvels zijn gemaakt van de houtsoort Padoek, wat een giftige houtsoort is. In dit geval komt dat goed uit. De theorie is namelijk dat eventueel houtrot wordt gedood door de giftige deuvels. Tijden het klemmen van het roer hielden we goed in de gaten of alles mooi vlak bleef. Want als je roer gebogen of krom is kan dat uiteindelijk een afwijking geven tijdens het varen.
14 maart 2024 - Voortgang roer
Nu we de lange hart-plank in stukken hebben gezaagd moeten we de schors er nog af halen. Dit proces heet 'bekantrechten'. We halen niet alleen het schors er af, maar ook het spinthout. Spinthout is het hout wat net onder het schors zit, dit is lichter en ook zachter en gevoeliger voor houtrot. Na het kantrechten zagen we daarom het hart er uit. Daarna zorgen we ervoor dat het hout mooi vlak is en helemaal haaks rondom.
14 maart 2024 - We starten met het roer
Omdat we nog niet terecht kunnen in het botenbouw-lokaal waar we ons schip gaan bouwen, zijn we alvast begonnen met een kleinere klus: het maken van het roer. Hiervoor gebruiken we een van de 2 hart-planken van de boom die we gekocht hebben. Een hart-plank is een plank die midden in de boom heeft gezeten. Dit hout is wat zachter en daardoor niet geschikt om aan de buitenkant van je boot te gebruiken. Het laat makkelijker water door en gaat sneller scheuren. Maar deze planken kunnen we wél gebruiken om het roer en de zwaarden van te maken, zolang we het hart er maar uit zagen. Op de foto's hiernaast zie je hoe wij de grote plank in stukken zagen voor om uiteindelijk het roer van te maken.
12 maart 2024 - Het verlijmen van de stevensbalken
Aan de voor- en achterkant van ons schip zitten 2 balken tussen het vlak (de bodem van het schip) en de bovenste rand van het schip. Dit zijn de stevensbalken. Deze vier balken zijn erg belangrijk aangezien alle gangen (de planken die straks de vorm aan het schip geven) er in komen te zitten. We maken de balken uit 2 delen omdat het lastig is om balken hout te vinden met de juiste breedte en dikte. De verbinding hebben we gelijmd met resorcine lijm. We gebruiken geen epoxy lijm omdat dit soms geen goede hechting geeft bij eikenhout. Als versterking in de balken voegen we er later nog rvs schroefdraad aan toe. In de foto links maakt Axel de balken vlak en haaks om ze daarna op breedte en dikte te maken. Hiervoor gebruikt hij een vlakbank.
8 februari 2024 - Bouwbed bouwen
Na onze stages zijn we weer terug op school. We kunnen nog niet aan onze boot beginnen omdat het botenlokaal nog in gebruik is door de huidige examenklas. Dus maken we in deze schoolperiode alvast alles wat los is van de boot. Bijvoorbeeld het bouwbed. Dit is het frame dat we als podium gebruiken om de boot op te bouwen. We hebben in totaal 3 onderdelen. Er zijn 2 schragen (foto rechts), eentje voor- en eentje achteraan de boot. Ze hebben verschillende hoogtes. In het midden van de boot komt een rechthoekig frame (links op de foto), die hebben we wat forser gemaakt voor extra stabiliteit van de boot.
5 februari 2024 - Onze boom ligt in Rotterdam!
Begin januari is Lukas vanuit Leidschendam naar Doezum in Groningen gereden om daar bij Houthandel Van der Naald de boom te bekijken die perfect zou kunnen zijn voor Project Zeeduivel. Het eikenhout is 3 jaar lang natuurlijk gedroogd. Na wat meet- en rekenwerk bleek dit inderdaad dé boom te zijn en werd de deal gesloten. Met een lengte van 6 meter en breedte van 65 centimeter kunnen we hier een groot deel van onze Hoogaars uit maken. Al snel werd vervoer geregeld en een opslagplek bij het HMC. Daar liggen de 14 gezaagde planken nu goed afgedekt te wachten totdat het project van start gaat.
januari 2024 - Project Zeeduivel heeft een eigen logo
Omdat ons project steeds meer vorm begint te krijgen en er veel mensen geïnteresseerd zijn in de voortgang, willen we daarover gaan communiceren op verschillende manieren. Zo hebben we een instagramaccount geopend (@project_zeeduivel) en is deze website gemaakt. Ook willen we een nieuwsbrief maken die we per mail versturen. MarleenTekent ontwierp voor ons een logo dat we overal laten terugkomen. In het logo zijn onze initialen A en L, het getal 2025 (het jaar dat we het project afronden) en een zeeduivel te zien. Het logo wordt ook gegraveerd op het bovenste deel van het roer.
Maak jouw eigen website met JouwWeb